Kordelas

Kordelas

Broń sieczna używana w Europie Zachodniej od późnego średniowiecza, początkowo jako uzbrojenie plebejskiej piechoty, od połowy XVI w. również jako broń myśliwską.
Kordelas myśliwski charakteryzował się dlugą jednosieczną głownią oraz rękojeścią z rogowymi okładzinami nitowanymi do trzpienia głowni, w formie otwartej lub zamkniętej, z jelcem rozbudowanym w kabłąk (lub w ogóle bez jelca).

Kordelas rozwijał się szczególnie w XVIII wieku. Był wówczas bronią niezwykle popularną w II połowie tego wieku w Szwecji, a nieco później w Prusach wprowadzono go do artylerii jako przepisową broń boczną dla oficerów i szeregowców.
Kordelasy były po prostu lżejsze i bardziej funkcjonalne od długich rapierów, w szczególności przy wykonywaniu robót inżynieryjnych.
W tego typu broń uzbrojeni byli również żołnierze insurekcji kościuszkowskiej, narodowowyzwoleńczych powstań polskich w
 XIX w, węgierscy pandurzy, jak też wiele oddziałów wojsk technicznych.
Użycie kordelasów myśliwskich przez wojsko było efektem zwyczaju formowania na przełomie XVII i XVIII w. oddzialów strzelców.

Kordelas pełnił również rolę bagnetu szpuntowego, gdy wkładano go do lufy broni palnej z trzonkiem.
Kordelas używany był również przez służby pałacowe jako broń i narzędzie, noszono je, b ardzo bogate w formie i ornamentacji, w Polsce przez pewien czas nawet do szlacheckiego kontusza zamiast szabli. Zdobnictwo uzależnione było od ich funkcji oraz panującego stylu i mody.

Kordelas noszono w sposób na ogół jednolity, na skórzanej żabce, zaczepionej w wystający guzik szyjki pochwy. W XVI-XVII w. żabki te mocowano do pasa przewieszonego przez ramię, natomiast w XVIII w. przyjął sie zwyczaj mocowania kordelasa do pasa.

Kordelas od wieku XIX stał się wyłącznie bronią myśliwską i jako taka przetrwał do czasów dzisiejszych.